PCSS jest jedynym, spośród wszystkich 22 powstałych później centrów KDM i MAN, afiliowanym przy instytucie PAN. Miało to związek z tworzeniem w tym czasie Ośrodka Nauki PAN w Poznaniu, który miał charakter środowiskowy. Po latach można powiedzieć, że była to decyzja bardzo trafna, która zaowocowała zbliżeniem informatyki oraz chemii bioorganicznej i biologii molekularnej, a synergia między nimi przyczyniła się m.in. do uzyskania przez IChB PAN (razem z Wydziałem Biologii UAM) statusu KNOW (jedynego w Wielkopolsce).
Następnym kamieniem milowym w naszym działaniu na rzecz rozwoju infrastruktury informatycznej dla nauki w Polsce było opracowanie i doprowadzenie do przyjęcia (w czerwcu 2000 r.) przez KBN programu PIONIER: Polski Internet Optyczny – Zaawansowane Aplikacje, Usługi i Technologie dla Społeczeństwa Informacyjnego, który jako podstawę zakładał budowę sieci PIONIER w oparciu o własne włókna światłowodowe. To wielkie i wszechstronnie trudne przedsięwzięcie, w którym PCSS było projektantem i inwestorem zastępczym z ramienia KBN, zostało zakończone w 2010 r., ale wcześniej, w 2003 r., połączono już 15 MAN-ów, co stało się podstawą do utworzenia Konsorcjum PIONIER.
W następnych latach PCSS było liderem wielu kluczowych projektów infrastrukturalnych, wśród nich: NewMAN, 100net, MAN-HA, dzięki którym sieć PIONIER, a także połączenia między Centrami KDM, osiągnęły poziom najbardziej zaawansowanych infrastruktur europejskich. To samo dotyczy projektu PLATON (Platforma Obsługi Nauki), dzięki któremu powstały takie usługi, jak: wideokonferencje HD, eduroam, obliczenia kampusowe, powszechna archiwizacja oraz interaktywna telewizja naukowa HD.
Warto też wspomnieć o usłudze Federacji Bibliotek Cyfrowych, dzięki której w dużej mierze polskie dziedzictwo kulturowe jest dostępne w europejskiej przestrzeni badawczej, za pośrednictwem europejskiej biblioteki cyfrowej Europeana Collections.
Jeszcze przed wejściem Polski do Unii Europejskiej PCSS aktywnie włączyło się w rozwój technologii informatycznych w wymiarze europejskim, m.in. koordynując jeden z pierwszych projektów gridowych GridLab (1.01.2002). Łącznie braliśmy udział w 132 projektach unijnych, w tym 50 w Horizon 2020. W tym ostatnim w ramach grupy konkursów e-INFRA uczestniczyliśmy w 12 projektach, a w ramach FETHPC w 5 (były to jedyne polskie projekty). Łącznie w obu tych grupach, najpełniej charakteryzujących aktywność badawczą w zakresie e-infrastruktury i technologii HPC, znajdujemy się jako jedyna polska instytucja w pierwszej 20-ce europejskich ośrodków, na wysokim 6 miejscu (ex aequo z KTH Sztokholm). Nasza aktywność w projektach UE została doceniona przez przyznanie IChB PAN Kryształowych Brukselek w latach 2004, 2010, 2016, a także specjalnej w 2018 r.
W naszej działalności staramy się uwzględniać jej społeczny wymiar, m.in. rozwijając żywe laboratoria, obejmujące m.in.: edukację przyszłości, e-włączenie społeczne, telerehabilitację, dziedzictwo kulturowe, a także przestrzeń coworkingową.
W ostatnich latach przygotowaliśmy, jako koordynator, dwa duże projekty w ramach Polskiej Mapy Drogowej Infrastruktury Badawczej, PIONIER-LAB (w notyfikacji UE) oraz PRACE-LAB, których realizacja, mamy nadzieję, przyczyni się do utrzymania partnerskiej pozycji polskiej naukowej infrastruktury informatycznej w europejskiej przestrzeni badawczej.
W przyszłym roku będziemy organizować po raz pierwszy w Polsce, dwie ważne konferencje PRACEdays19 i European HPC Summit 2019, na które już teraz serdecznie zapraszamy, dziękując wszystkim za dotychczasową współpracę.
Z wyrazami szacunku
Prof. Jan Węglarz
Pełnomocnik Dyrektora IChB PAN ds.PCSS
